Eve Risser Red Desert Orchestra: Eurythmia

Avant Jazz / Free Improvisation / Avant-Garde
premiera polska: 2022-12-15
kontynent: Europa
kraj: Francja
opakowanie: Gatefoldowe etui
opis:
multikulti.com - * * * * 1/2:
Urodzona w 1982 roku Eve Risser to artystka o wielu twarzach. Klasycznie wykształcona pianistka, na początku swojej przygody z muzyką wybierała raczej grę na flecie, czy też różnych drobnych instrumentach, do tworzenia swojej muzyki wykorzystywała dziecięce zabawki i różne drobne perkusjonalia, których dźwięki wzmacniała i przetwarzała. Dopiero w trakcie studiów w Konserwatorium w Strasburgu zdecydowała się w pełni poświęcić fortepianowi. Paradoksalnie, gdy porzuciła flet, zmieniło się jej podejście do instrumentów klawiszowych i jakby z tęsknoty za innymi środkami artystycznego wyrazu – zaczęła preparować fortepian. Następnie zainteresowała się elektrycznie wzmacnianym klawesynem, aby wszystkie powyższe doświadczenia przenieść na koncertowy fortepian. I to dosłownie: preparując go w sobie tylko znany sposób, wpływając na jego brzmienie w sposób niezwykle indywidualny. Czasami jej instrument brzmi jak cymbały, innym razem jak analogowy syntezator, w jeszcze innych momentach jak zestaw nieoczywistych instrumentów perkusyjnych. Pełną paletę solowych możliwości Risser przyniosła płyta "Des pas sur la neige" (Clean Feed Records, 2015) – rzadko spotykana tak osobista podróż w głąb bardzo subtelnych i wyrafinowanych fortepianowych eksperymentów.
W swojej pracy z powodzeniem łączy jazz improwizowany z muzyką współczesną. Jej płyty znajdziemy w katalogach Umlaut, Dark Tree i Clean Feed Records.

Każdy fan kreatywnego jazzu musi mieć w pamięci "Les Deux Versants Se Regardent" jej White Desert Orchestra (Clean Feed Records, 2016). Tak kończyłem recenzję tej płyty (…) Nie ma tutaj jednak nic z przypadkowości podobnych nagrań, każda z części jest dopracowana w szczegółach. Ale to wyobraźnia i ponadprzeciętna umiejętność różnicowania planów brzmieniowych i kształtowania barwy poszczególnych instrumentów sprawiają, że nie sposób przejść obok tego nagrania obojętnie. Risser świadomie buduje kulminację w każdym z utworów, za każdym razem stosując inne, z całej palety autorskich rozwiązań (…)
Red Desert Orchestra to rozwinięcie wieloskładowej koncepcji Risser. Red Desert Orchestra w projekcie "Eurythmia" to zespół składający się z dziewięciu europejskich kreatywnych muzyków, rozszerzony o trzech muzyków z Burkina Faso, mieszkających we Francji - Ophélia Hié: balafon, bara, voice, Mélissa Hié: balafon, djembe, voice i Oumarou Bambara: djembe, bara.

Przyznam, że takie fuzje są mi bardzo bliskie. Mam w swoich zbiorach płyty Randy'ego Westona, Archiego Sheppa, czy Horace'a Tapscotta z muzykami z Afryki Północnej lub Zachodniej, i wracam do nich często. Zawsze z dużą satysfakcją. Podobnie będzie i z płytą "Eurythmia", choć upgrade onarzędziowania w stosunku do wymienionych przeze mnie nagrań jest tutaj znaczący, by wymienić tylko analogowe syntezatory Nilsa Ostendorfa i Antonina-Tri Hoanga.

Dwunastoosobowa Red Desert Orchestra w wyraźny sposób napędzana jest mocno zrytmizowaną, hipnotyczą energią. To w części pochodna fundamentalnego miejsca instrumentów perkusyjnych, jak balafon, djembe i bara, które Risser dla nich przewidziała. Wymienność ról jest kolejnym atutem nagrania, to nie tylko głosy piątki instrumentalistów, to również saksofonista altowy Antonin-Tri Hoang i trębacz Nils Ostendorf przesiadający się często na analogowe syntezatory, i saksofonista barytonowy Grégoire Tirtiaux na qarqabas - żelazne kastaniety rodem z kultury Gnawa. Ten etniczny backgroud sprawia, że w jeszcze mocniejszy niż dotąd sposób, Risser kładzie nacisk na płynność narracji, która jest tutaj wzorcowa. Kolejne następujące po sobie utwory wyrastają z tej samej rytmicznej struktury, splecione są w jednorodny dźwiękowy warkocz. Ucho Risser do muzycznych dysput, jej aranżerska zręczność oraz bezbłędna analiza panującego układu sił w zespole są elementami o wielkiej wadze.

Finał płyty jest iście królewski, w blisko 10-minutowym "SOYAYYA (love)" jej autonomiczna koncepcja jest jak w soczewce, prosty rytmiczny dron, wspomagany przez unisono sekcji dętej, za sprawą analogowych syntezatorów nabiera z czasem szorstkości brzmieniowej, by z czasem eksplodować zapadającym w pamięć potężnym, długim solo Sakiny Abdou na saksofonie tenorowym, który chwilami łudząco przypomina Pharoaha Sandersa za najlepszych lat. Całość kończy się eterycznym gitarowym arpeggio. Niezwykłe zakończenie niezwykłej płyty!
autor: Krzysztof Szamot
Copyright © 1996-2023 Multikulti Project. All rights reserved

Editor's Info:
Led by the French pianist Eve Risser, the Red Desert Orchestra is a hybrid formation in which musicians from Europe and Africa rub shoulders in the service of music resolutely haunting, magnifying the polyrhythmic intertwining to the point of vertigo through a writing as demanding in its form as resolute in its ambitions. Stakeholder of ten different configurations, from solo to large ensemble, Eve Risser develops in this context her talents as a composer by adding the sounds of balafons to her orchestra, djembes and bara, from West Africa. Lines and sounds weave in tireless hypnotic loops that lead the listener to a spiritual and nomadic experience, from which brilliant soloists emerge. In Eve’s own words: “this Orchestra took over from the White Desert Orchestra. My current influences were Mali, my work with the Kaladjula Band and Nainy Diabaté.
It is a work with people and with the body: the search for soft trance for Eurythmia and dance for Kogoba Basigui, the two programs that we carry with this orchestra. SOYYAYA is an arrangement of the piece “Après Un Rêve” (Clean Feed, 2019) out of a prepared romantic-mechanical solo piano original piece. This is kind of where I've been for a while. Between dance, trance, techno, West African music (and so many others!) and romanticism, expressionism. For the other songs I came with ideas orally and we have them all arranged together. GÄMSE is a piece completely written by me as well. We play it in the other Kogoba program as well.
We work orally because not everyone reads music and especially wanting to avoid “efficiency” of writing and getting into a slow process. Treat yourself to the luxury of the "long term". See how the music can anchor itself in us and dress the group to the skin and with the time that pass. Slow process = rare these days I find, but humanly very very strong! It's really worth it!
In relation to the work that we carried out to create this orchestra and this repertoire, I evoke willingly the image of weaving: at the beginning the weaving was thicker, as if we had had big needles and big yarns and little by little, it became fine lace, with wide variety of colors. When we work orally, we start with large blocks, to remember music easily, before refining with smaller needles and thread. If we do not see for a long time, the colors may be more intense (because everyone will be going back to his or her home and will have nurtured his musical individualy) but the needles and wool will be larger again.

freejazzblog.org
The dream of an inclusivist orchestral music that stretches from one world to another in an act of embrace is at least implicit in Debussy, realized in varying ways by musicians as distinct as Stravinsky, Milhaud, Ellington, Messiaen, George Russell, Terry Riley and Sun Ra. Few contemporaries, however, have conceptualized the passage as intriguingly as Eve Risser does with the Red Desert Orchestra, an evolution of her previous White Desert Orchestra. The Red Desert Orchestra is intimately connected with the sectional jazz orchestra, the improvisatory vitality of free jazz and the richly communal music of Mali. The cultural reach is such that Risser foregoes written notation, working through the compositions as a group to link those who read music and those who don’t. The music may be regal in some of its textured elegance, but it also feels animated by a spirit of global populism, evident in its broad embrace of sound.

The credits are telling: “All compositions by Eve Risser” with “All arrangements by Eve Risser, Antonin-Tri Hoang, Sakina Abdou, Grégoire Tirtiaux, Nils Ostendorf, Matthias Müller, Tatiana Paris, Ophélia Hié, Mélissa Hié, Fanny Lasfargues, Oumarou Bambara and Emmanuel Scarpa” The individual credits are just as unusual. The 12-member band has multiple members singing and a large percussion section; two synthesizer players create an electronics section. Risser plays piano and sings and Tatiana Paris plays electric guitar and sings, while Fanny Lasfargues plays electro-acoustic bass, no singing.

Among the horn players, Sakina Abdou plays tenor sax and Mathias Müller, trombone. But alto saxophonist Antonin-Tri Hoang and trumpeter Nils Ostendorf both double extensively on analogue synths and baritone saxophonist Grégoire Tirtiaux doubles on “qarqabas”, one of the myriad spellings of the iron castanets played by the Gnawa of North Africa.

Among the four percussionists Ophélia Hié and Mélissa Hié both play the resonant, xylophone-like balafon and sing, the former playing bara, a gourd drum; the latter the djembe, a goblet-shaped drum; Oumarou Bambara plays djembe and bara but doesn’t sing, while Emmanuel Scarpa plays a standard drum kit and sings.

That highly varied ensemble, with sections ranging from wind and vocal choir to electronics to balafons, is integrated in multiple ways, with each musician or section standing out at some moment. “So (Horse in Bambara)” -- each title is identified by one of the languages of the band members -- is a wonderful tangle of elements, fixed and improvised lines pouring over one another; “Sa (Snake in Bambara)” is highlighted by a coiling, exuberant solo by Hoang, while the extended “Desert Rouge (Red Desert in French)” includes Ostendorf’s rough-hewn trumpet lines dancing through a field of rhythmic light generated by the balafons and the shifting figures of reeds and brass and voices, the textures and brightness reminiscent of the combination of minimalism and African percussion in the Mali version of Riley’s “In C”. “Gämse (Chamois in German”) is both hypnotic and moody, from the introductory percussion figure to the strange underbrush of electric guitar and bass which combines with abstract electronics and the reigning ostinato in support of Müller’s burbling trombone and Risser’s moody piano solo. It’s anchored by Lasfargues’ electro-acoustic bass (it resembles a very large flat-top guitar) and concludes with the lustrous unaccompanied wind drction’s almost hymn-like effect.

The brief “Harmattan (African hot wind)” is (I think) Tirtiaux’s baritone saxophone, a deep, hollow wind sound, almost like a bass flute, with saxophone key percussion the principal accompaniment. Even in so striking a program, the concluding “Soyayya (Love in Hausa)” stands out. Beginning in the sea of a comforting minimalist horn line that gradually cedes to passages of restrained electronic squealing and animating hand drums, it eventually turns to the most memorable solo in the program: tenor saxophonist Sakina Abdou passes through warm melody to strangled, passionate squall with grace and reason, somehow both calm and electrifying, suggesting the recently passed Pharoah Sanders but in her own voice. The solo ultimately fades into Paris’s ethereal guitar arpeggios, the program’s last notes.
By Stuart Broomer

allaboutjazz.com
Welcome to the jungle. Composer, pianist, and orchestra leader Eve Risser sends us greetings from the wilds. It is this forest she has been exploring with European and West African musicians. Her expedition is a hypnotic journey dense with percussive attacks and mesmeric states.

The twelve piece Red Desert Orchestra is an extension of Risser's White Desert Orchestra, which gave us Les Deux Versants Se Regardent (Clean Feed, 2016). Here the influence of her Malian musicians is quite pronounced, with the additions of the balafon, djembe and bara percussive instruments. Risser fused the customs of European orchestral sounds with the rhythms of West Africa without diminishing either tradition. The wilderness of Eurythmia is Africa, Europe, and if you press you ear to the ground, your own backyard. The hypnotic pulse of "So (Horse In Bambara)" is populated by pops and beeps of synthesizers and an electric guitar that is accented by trumpet, trombone, and saxophone. The parade of percussion gives way to the gentle Risser piano-led "Sa (Snake In Bambara)" with Antonin-Tri Hoang's saxophone solo in dialogue. The music shares the same perspective as the Sun Ra Arkestra. "Soyayya" layers Ra's romanticism over a blanket of percussion, and "Gämse (Chamois In German)" applies the same kind of orchestral surge. While the impulse here comes from European jazz and West African music, the sound is inescapably universal.
By Mark Corroto

muzycy:
Eve Risser composition, piano, voice
Antonin-Tri Hoang alto sax, analog synth
Sakina Abdou tenor sax
Grégoire Tirtiaux baritone sax, qarqabas
Nils Ostendorf trumpet, analog synth
Mathias Müller trombone
Tatiana Paris electric guitar, voice
Ophélia Hié balafon, bara, voice
Mélissa Hié balafon, djembe, voice
Fanny Lasfargues electro-acoustic bass
Oumarou Bambara djembe, bara
Emmanuel Scarpa drums, voice

utwory:
1. INTRO 00:47
2. SO (horse) 04:01
3. SA (snake) 04:00
4. DESERT ROUGE (red desert) 11:17
5. GÄMSE (chamois) 10:01
6. HARMATTAN (dry wind from Sahara) 02:11
7. PETIT SOIR (twilight) 02:55
8. SOYAYYA (love) 09:48

wydano: October 2022
nagrano: Recorded in December 2021 at l’Auditorium de La Soufflerie de Rezé

more info: www.cleanfeed-records.com