Jean Hanelle: Cypriot Vespers - Maronite and Byzantine chants, motets and plainchant

Muzyka Dawna
premiera polska: 2016-11-15
kontynent: Europa
opakowanie: digipackowe etui
opis:
multikulti.com
Multidyscyplinarny zespół Graindelavoix słynie w świecie z fascynacji tradycją i genealogią repertuaru wokalnego oraz relacjami między ludzkimi emocjami, historią i przestrzenią. Zespół powstał z inicjatywy antropologa i etnomuzykologa Björna Schmelzera i już pierwszym nagraniem utworu Missa Caput Ockeghema w 2006 r. dla wytwórni Glossa Graindelavoix trafił na międzynarodowe sceny.

Artyści z Graindelavoix wywodzą się z różnych tradycji i reprezentują szerokie spektrum doświadczeń i stylów. Ale łączy ich jedno – zupełnie nowe podejście do dawnego repertuaru, znacznie wykraczające poza wiedzę muzykologiczną czy historyczną. Graindelavoix słynie ze śmiałych, często kontrowersyjnych interpretacji, których wartość potwierdzają liczne muzyczne trofea, międzynarodowe projekty, rezydencje, wykonania i płyty. Zespół ma na koncie m.in. prestiżową nagrodę Edison Award, dwie Klara Music Awards, Caecilia Prize belgijskiej prasy muzycznej oraz kilka nagród międzynarodowych magazynów muzycznych, jak Classica Répertoire, Pizzicato i Scherzo. Od 2015 r. Graindelavoix jest rezydentem Fondation Royaumont pod Paryżem, gdzie gra koncerty i prowadzi kursy mistrzowskie. Zespół otrzymuje także strukturalne wsparcie Wspólnoty Flamandzkiej.

Na swojej najnowszej płycie sięgają oni po cypryjskie nieszpory bożonarodzeniowe, pochodzące z jednego z najciekawszych muzykaliów łacińskiego Wschodu – rękopisu J.II.9 z Biblioteki Narodowej w Turynie. Manuskrypt spisano na dworze Janusa z Lusignan, przedstawiciela rodu, który władał Cyprem nieprzerwanie od 1192 r. Według wszelkiego prawdopodobieństwa jednym z kopistów kodeksu i być może również kompozytorem części zawartych w nim utworów był Jean Hanelle, nazywany w dokumentach „śpiewakiem króla Cypru“. Tworząc program do tego nagrania wybrali oni najciekawsze motety ze zbioru turyńskiego. Teksty kilku z nich zaczynają się od wykrzyknika „O” i parafrazują antyfony śpiewane w ostatnich dniach Adwentu. Kolejność tych śpiewów w liturgii jest nieprzypadkowa: pierwsze litery tytułów Chrystusa pojawiających się po początkowym „O”: Sapientia – Mądrość, Adonay – Pan, Radix Yesse – Korzeń Jessego, Clavis David – Klucz Dawida, Oriens splendor – Wschodzące Światło, Rex – Król, Emmanuel, tworzą akrostych, który czytany wspak układa się w adwentową zapowiedź: „Ero cras” – „Przybędę jutro”. Schmelzer wzbogacił jeszcze to nagranie o miniatury wokalne zaczerpnięte z tradycji śpiewów sufickich, bizantyjskich i maronickich; tak, że nagranie osadzone jest silnie we wschodniej tradycji dawnych liturgii.

Podkreśla to jeszcze miękkość brzmienia zespołu nieco odmienna od ich wcześniejszych realizacji. Niesamowite nagranie!
Editor's info:
The little-known composer Jean Hanelle was a petit vicaire (professional musician) at Cambrai Cathedral and possibly later a teacher of Guillaume Dufay, also spending more than 20 years from 1411 onwards at the French court of Lusignan in Nicosia, Cyprus, a stay which involved him becoming the chapelmaster there. According to leading scholars, Hanelle was the author of the ars subtilior cycle of Magnificat-antiphons - the so called “O”-antiphons traditionally performed during the last week of Advent - found in the Codex Turin J.II.9 and included in this new Graindelavoix production. Both the original plainchant and the Hanelle troped antiphons are presented in a series of nine pairs, between which the ensemble also performs an appropriate and context-defining selection of Maronite and Byzantine chants.

The Belgian ensemble, as always directed by Björn Schmelzer, performs these pieces, marked by a moving beauty, with one female and eight male singers, producing another of their peculiar and intriguing soundscapes.

These Cypriot Vespers come with an interview with Björn Schmelzer carried out by Anne-Kathryn Olsen, a selection of late 19th-century photographs taken in Cyprus by John Thomson, and the first English translation of the antiphons, made by scholar Jeannine De Landtsheer from the University of Leuven.

muzycy:
Graindelavoix:
Anne-Kathryn Olsen: voice
Razek-François Bitar: voice
Albert Riera: voice
Andrés Miravete: voice
Marius Peterson: voice
Adrian Sîrbu: voice
Jean-Christophe Brizard: voice
Bart Meynckens: voice
Tomàs Maxé: voice
Björn Schmelzer: artistic director

utwory:
JEAN HANELLE (c.1380 - c.1436)
Cypriot Vespers

1. Arsala'llah (Maronite tradition)
2. O Sapientia (plainchant)
3. O Sapientia incarnata / Nos demoramur (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
4. O Adonay (plainchant)
5. O Adonay domus Israel / Pictor eterne syderum (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
6. Bithleem estimazu (Greek-Byzantine tradition)
7. O Radix Yesse (plainchant)
8. O Radix Yesse splendida / Cuncti fundent precamina (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
9. O Clavis David (plainchant)
10. O Clavis David aurea / Quis igitur aperiet (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
11. I parthenos simeron (Greek-Byzantine tradition)
12. O Oriens (plainchant)
13. Lucis eterne splendor / Veni splendor mirabilis (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
14. O Rex gentium (plainchant)
15. O Rex virtutum gloria / Quis possit digne exprimere (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
16. Alyawma youlado mina lbatoul (Arabo-Byzantine tradition)
17. O Emanuel (plainchant)
18. O Emanuel rex noster / Magne virtutum conditor (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
19. O Virgo virginum (plainchant)
20. O sacra Virgo virginum / Tu nati nata suscipe (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)
21. Simeron ghennate ek Parthenou (Greek-Byzantine tradition)
22. Hodie Christus natus est (plainchant)
23. Hodie puer nascitur / Homo mortalis firmiter (Jean Hanelle, Ms Torino J.II.9)

wydano: 2016
more info: www.glossamusic.com