Ensemble Dionysos Now!: Adrian Willaert: Adriano 3 [Vinyl 1LP]

Muzyka Dawna / Muzyka Wokalna
premiera polska: 2023-03-08
opakowanie: Singlefoldowe etui
opis:
multikulti.com * * * * *:
Adrian Willaert, flamandzki kompozytor epoki Renesansu przez większość życia związany z Włochami. Jego opiekun i patron - kardynał Ippolito d'Este w Ferrarze dbał o to, aby Willaertowi nie brakowało zamówień. Przez lata niewykonywana, na nowo odkryta "Missa Ippolito" była wyrazem wdzięczności, jaką Willaert żywił dla kardynała Ferrary.

Nauczyciel Cypriano de Rore, Andrea Gabrieliego i Nicola Vicentino, maestro di cappella w weneckiej bazylice św. Marka, przez Gioseffo Zarlino nazywany „nowym Pitagorasem” - Adrian Willaert, bo o nim mowa jest bohaterem dwóch płyt, które nagrał zespół Dionysos Now!.
Założył go Tore Tom Denys, przez dekadę tenor doskonale znanej belgijskiej Capilla Flamenca. Teraz z innymi śpiewakami sięgają po nieznane arcydzieła Renesansu. Tore Tom Denys dzięki współpracy z wieloma artystami, jak Arvo Pärt, Leonard Slatkin, Tonu Kaljuste, Philippe Herreweghe, H.K. Gruber, Otto Zykan, Frieder Bernius i Vittorio Ghielmi zdobył rozległe doświadczenie w wykonawstwie muzyki wokalnej.
Powstałe w renesansie dzieła Willaerta zaskakują subtelnością, różnorodnością barw, a czasem poczuciem humoru, był pierwszym weneckim kompozytorem, który używał techniki cori spezzati (wielochórowej), rozwijanej przez jego uczniów, w szczególności przez Andrea Gabrieliego. Fortuna niewątpliwie obdarzyła Willaerta ogromnym talentem, jego twórczość obejmuje 150 motetów, nieszporów, hymnów i psalmów, osiem mszy.

Pierwsza płyta Dionysos Now! "Adriano 1 (Vinyl 1LP)" (Evil Penguin, 2022) to prawykonanie mszy Willaerta "Mittit ad Virginem", dzieło nie było wykonywane od renesansu, a rękopis znajdował się w bibliotece od 500 lat. Benedyktyńska praca Torego Toma Denysa w połączeniu z najwyższymi kompetencjami wokalnymi śpiewaków daje oszałamiający efekt. Głosy śpiewaków brzmią jakby wydobywały się bez najmniejszego wysiłku, naturalnie i spontanicznie. Z absolutną precyzją pokonują nawet największe zawiłości i trudności.

Druga płyta "Adriano 2 (Vinyl 1LP)" (Evil Penguin, 2022) z zapowiadanego na kilka wydawnictw cyklu zawiera małe formy Willaerta - małą mszę, madrygały, motety i chanson. Tak ułożony program ujawnia niezwykłą wszechstronność i mistrzowski warsztat kompozytorski flamandzkiego mistrza. Na tej płycie następuje stopniowe przejście od sacrum do profanum, i trzeba dodać, że Tore Tom Denys wykazuje się pełnym zrozumieniem różnorodnych praw rządzących muzyką tej epoki.

Teraz otrzymujemy trzecią część tej fantastycznej edycji - "Missa Ippolito". Przyjmuje się, że utwór powstał w latach 1522-1527. Na pierwszy rzut oka uderzające w tej kompozycji jest to, że jeden z głosów tenorowych śpiewa cantus firmus, (który stanowi podstawę każdej części Mszy, do której dodawane są inne głosy), zawsze składa się z tych samych 13 nut: mi ut mi sol mi ut fa mi fa mi re mi.

W artykule o Mszy muzykolog Joshua Rifkin twierdzi, że w tej sekwencji nut odkrył sogetto cavato delle parole. Jest to powszechna w tamtych czasach technika kompozytorska, w której nuty melodii, w tym przypadku cantus firmus, wyprowadzane są z samogłosek pewnych słów. Nuty użyte w poezji tonowej pochodzą z heksachordu Guidonian, serii 6 nut ut-re-mi-fa-sol-la.

Na przykład słowo Maria (Ma-ri-a) można „przetłumaczyć” na nuty la mi la. Cantus firmus Mszy według Rifkina idealnie pasuje do słów „Primus Ippolitus Cardinalis Estensis” (Ippolito I, Cardinal d'Este). Msza jest zatem prawie na pewno (poprzez ukryte przesłanie w muzyce) odą do kardynała Ferrary. Ta odkryta na nowo Msza Adriaena Willaerta, która oryginalnie skatalogowana została, jako Missa sine nomine - Msza bez nazwy, może nosić nazwę "Missa Ippolito"

Śpiewacy z Dionysos Now!, rejestrując światowe prawykonania dzieł Willaerta, tworzą wykonawczy archetyp tego flamandzkiego kompozytora. 500 lat po jego śmierci ten niełatwy repertuar trafił w ręce śpiewaków dysponujących nieskazitelną intonacją, rytmiczną perfekcję i niezbędną swobodą artystycznej wypowiedzi.
autor: Witek Marynowski
Copyright © 1996-2023 Multikulti Project. All rights reserved

Editor's info:
A rediscovered untitled Mass by Adriaen Willaert "Missa Ippolito", a hidden ode to the Cardinal of Ferrara, Willaert's patron.

Adriaen Willaert must have already been a prolific composer before he assumed the position of kapellmeister at the Basilica of San Marco in Venice. After all, a second Mass of his was included in a large, illuminated choral manuscript that was produced for the Illustrious Brotherhood of Our Blessed Lady in 's-Hertogenbosch, the Netherlands (the first Mass in this manuscript, Missa sex vocum super "Benedicta," can be found on the LP Adriano 2). The title page of the Mass does not mention the name of the composition, only that of the composer, Adrianus Willart. It was catalogued as a Missa sine nomine, a Mass without a name.

It is assumed that the work was composed between 1522 and 1527, at a time when Willaert was a member of the music chapel of Cardinal Ippolito d'Este in Ferrara, Italy. At first glance, what's striking about this composition is that one of the tenor voices sings a cantus firmus (a "given, fixed, foundational voice" that provides the basis for each movement of the Mass, to which the other voices are added) that always consists of the same 13 notes: mi ut mi sol mi ut fa mi fa mi re mi.

In an article about the Mass, the musicologist Joshua Rifkin claims to have discovered a sogetto cavato delle parole in this sequence of notes. This is a compositional technique common for the time in which the notes of a melody, in this case the cantus firmus, are derived from the vowels of certain words. The notes used for the tone poetry are those of the Guidonian hexachord, a series of the 6 notes ut-re-mi-fa-sol-la.

For example, the word Maria (Ma-ri-a) can be "translated" into the notes la mi la. The cantus firmus of the Mass, according to Rifkin, fits the words "Primus Ippolitus Cardinalis Estensis" (Ippolito I, Cardinal d'Este) perfectly. The Mass is thus almost certainly (via a hidden message in the music) an ode to the Cardinal of Ferrara who was Willaert's patron. This rediscovered untitled Mass by Adriaen Willaert, which we have now sung as a world premiere, can therefore rightly bear the name Missa Ippolito.

muzycy:
Ensemble Dionysos Now!
Tore Tom Denys: tenor, direction

utwory:
Willaert: Adriacos numero
Willaert: Haud aliter pugnans
Willaert: Missa Ippolito
Willaert: Quando di rose d'oro vien
Willaert: Qui boyt et ne reboyt
Willaert: Si rore Aonio
Willaert: Victor, Io salve

wydano: 04 November 2022
more info: www.eprclassic.eu
more info2: www.dionysosnow.com