Ars Antiqua Austria, Gunar Letzbor - Amandus Ivanschiz: Chamber music at the Abbey of Lambach

Klasycyzm / Muzyka Kameralna
premiera polska: 2023-01-09
kontynent: Europa
kraj: Austria
opakowanie: Jewelcaseowe etui
opis:
multikulti.com * * * * * 1/2
Amandus Ivanschiz został ochrzczony 24 grudnia 1727 roku, jako Matthias Leopold Ivanschiz. Już w 1742 roku, w wieku piętnastu lat wstąpił do zakonu Paulinów i przyjął imię Amandus. 25 grudnia 1743 r. następnie, w ramach przygotowań do prezbiteratu, studiował w Maria Trost (koło Grazu) i Wiener Neustadt, gdzie w 1750 roku otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1751–1754 kompozytor przebywał w Rzymie, pełniąc funkcję pomocnika prokuratora generalnego zakonu. Bogaty dorobek tego mistrza, który dożył zaledwie 31 lat (zmarł w klasztorze Maria Trost w 1758 roku, gdzie zachowały się jego rękopisy), jest zdumiewający.
Jak pisał Maciej Jochymczyk w swojej książce "Muzyka religijna u progu klasycyzmu Amandus Ivanschiz" - "W kontekście krótkiego życia i przedwczesnej śmierci Ivanschiza należy zwrócić szczególną uwagę na imponującą liczbę odnalezionych dzieł oraz ich wyraźnie wczesno klasyczną stylistykę (choć kompozytor zmarł rok wcześniej niż jeden z mistrzów późnego baroku – Georg Friedrich Händel). To właśnie kwestia umiejscowienia twórczości o. Amanda na przełomie dwóch epok – baroku i klasycyzmu – budzi dziś wielkie emocje. Jest on bowiem jednym z tych kompozytorów, którzy jako pierwsi tworzyli podstawy nowego języka muzycznego. Innowacje przejawiają się przede wszystkim w uproszczeniu warstwy harmonicznej, rezygnacji z faktury polifonicznej, podziale czasu muzycznego za pomocą regularnie występujących kadencji czy wreszcie w okresowej budowie linii melodycznej, złożonej – zwłaszcza w utworach instrumentalnych – z krótkich motywów rozdzielanych pauzami. Do naszych czasów zachowało się około stu kompozycji Ivanschiza, z których większość stanowią rozbudowane, wieloczęściowe utwory cykliczne. Wiele z nich przetrwało w kilku, a nawet kilkunastu odpisach, które rozproszone są na terenie Austrii, Belgii, Czech, Chorwacji, Litwy, Niemiec, Polski, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji i Węgier. Świadczy to o bardzo szerokiej recepcji muzyki o. Amanda i stawia go wśród najpopularniejszych kompozytorów swojej epoki. Dorobek Ivanschiza był zapewne jeszcze większy, jednak, jak możemy przypuszczać, spora część jego dzieł, podobnie jak i dokumentacja dotycząca biografii, nie dotrwała do naszych czasów"

Gunar Letzbor uchodzi za jednego z najlepszych skrzypków, grających na instrumencie barokowym, posiadł umiejętność intuicyjnego zagłębiania się w styl. Letzbor studiował kompozycję, dyrygenturę i grę na skrzypcach w Linzu, Salzburgu i Kolonii. Jego spotkania z Nicolausem Harnoncourtem i Reinhardem Goebelem rozpaliły w nim głęboką pasję do instrumentów historycznych i dawnych praktyk wykonawczych, co doprowadziło do licznych występów z Musica Antiqua Köln, Clemencic Consort, La Follia Salzburg, Armonico Tributo i Wiener Akademie. Od dwóch dziesięcioleci przegląda muzyczne archiwa austriackich opactw. Często dokonuje zaskakujących znalezisk, tak było na przykład z dorobkiem Romanusa Weichleina (płyty wydawane od 1994 do 2007 przez nieistniejącą już oficynę Symphonia), albo francuskiego lutnisty i kompozytora - Charlesa Mouthona (Challenge Classics, 2010). Jego niemające sobie równych wykonania niosą ogromny ładunek metaforycznej teatralizacji i retoryki.

Tym razem prezentuje odnaleziony w opactwie w Lambach smyczkowy, kameralny dorobek Amandusa Ivanschiza, którego prawdopodobnym admiratorem był Wolfgang Amadeus Mozart, odwiedzający opactwo w Lambach kilkukrotnie. Założony W 1995 roku zespół o zmiennej obsadzie Ars Antiqua Austria, w dużym stopniu koncentruje się na eksploracji bogatego, lecz zaniedbanego repertuaru barokowego swojego kraju i krajów sąsiednich. Dzięki temu mamy niekłamaną przyjemność obcowania z nieoczekiwanie odkrytymi muzycznymi arcydziełami, które oddają unikalny, charakterystyczne dla Europy Środkowej brzmienie instrumentalne.
Copyright © 1996-2023 Multikulti Project. All rights reserved

Editor's Info:
A new discovery from Gunar Lezbor and his ever-investigating group Ars Antiqua Austria represents their thirteen release on Challenge Classics
Amandus Ivanschiz belongs to that huge number of composers linked to the Lambach Abbey in Austria
Lezbor and his group have selected a group or works for strings (one with the addition of two horns) which are performed with the usual philological and expressive care.

Amandus Ivanschiz was baptised Matthias Leopold Ivanschiz on 24 December 1727 in the Austrian city of Wiener Neustadt. As early as 1742, at the age of fifteen, Matthias decided to join the Pauline Order and took the name Amandus. On 25 December 1743 Amandus took his vows and was then sent to Maria Trost and Wiener Neustadt to study for the priesthood. The extensive oeuvre of this master, who only lived to the age of 31, is astonishing. In total, more than 300 copies of his works can be found in Central and Eastern Europe. His modern style and great compositional mastery probably explain the wide dissemination of his music. Ivanschiz might therefore also have served as a model in the development of the young Mozart. Amadeus’ first visit to the monastery is documented on 12 September 1767, after which we know he returned at least another three times.

muzycy:
Ars Antiqua Austria:
Gunar Letzbor - Violin
Jan Krigovsky - Violone
Adalbert Heitzinger - Horn
Michael Söllner - Horn
Markus Miesenberger - Viola
Nina Pohn - Violin

utwory:
1. Divertimento in C-Dur für Violine, Viola und Violoncello - Adagio (04:05)
2. Divertimento in C-Dur für Violine, Viola und Violoncello - Menuetto - Trio (04:55)
3. Divertimento in C-Dur für Violine, Viola und Violoncello - Finale: Allegro (01:16)
4. Sinfonia in A Dur für Violine 1, Violine 2, Basso - Andantino (02:37)
5. Sinfonia in A Dur für Violine 1, Violine 2, Basso - Menuet (03:11)
6. Sinfonia in A Dur für Violine 1, Violine 2, Basso - Finale (01:21)
7. Sinfonia ex G: Violino Primo, Violino Secundo, Cornu Primo, Cornu Secundo, Viola con Basso - Allegro assai (03:10)
8. Sinfonia ex G: Violino Primo, Violino Secundo, Cornu Primo, Cornu Secundo, Viola con Basso - Andante (02:57)
9. Sinfonia ex G: Violino Primo, Violino Secundo, Cornu Primo, Cornu Secundo, Viola con Basso - Menuet-Trio-Menuet (02:51)
10. Sinfonia ex G: Violino Primo, Violino Secundo, Cornu Primo, Cornu Secundo, Viola con Basso - Allegro (02:02)
11. Concertino in Es: Violino, Alto Viola, Basso - Largetto (02:22)
12. Concertino in Es: Violino, Alto Viola, Basso - Menuet-Trio-Menuet (04:30)
13. Concertino in Es: Violino, Alto Viola, Basso - Allegro (01:27)
14. Sonata a 3 in B: Violino, Viola obligato e Basso - Adagio (03:17)
15. Sonata a 3 in B: Violino, Viola obligato e Basso - Menuetto-Trio-Menuetto (06:10)
16. Sonata a 3 in B: Violino, Viola obligato e Basso - Finale/Allegro (01:19)
17. Sinfonia in D a 4 Stromenti: Violino 1, Violino 2, Viola obligato e Basso - Entrada/Allegro (02:55)
18. Sinfonia in D a 4 Stromenti: Violino 1, Violino 2, Viola obligato e Basso - Menuetto-Trio-Menuetto (03:24)
19. Sinfonia in D a 4 Stromenti: Violino 1, Violino 2, Viola obligato e Basso - Andante (04:19)
20. Sinfonia in D a 4 Stromenti: Violino 1, Violino 2, Viola obligato e Basso - “Il Fabro ferraro”/Allegro (01:32)

nagrano: Recorded at Benediktiner Stift Lambach, 10-12 March 2022

more info: www.challenge.nl