Anna Webber: Idiom [2CD]

Avant Jazz / Free Improvisation / Avant-Garde
premiera polska: 25.10.2021
kontynent: Ameryka Północna
kraj: USA
opakowanie: digipackowe etui
opis:
pablosreviews.blogspot.com - Ocena: 8/10:
Rok 2021 dobiega końca, a wciąż zostało trochę ciekawych tegorocznych premier do zaprezentowania. Dlatego ten ostatni miesiąc planuję poświęcić przede wszystkim na recenzje nowości, o ile można tak jeszcze nazwać albumy nierzadko wydane już przed paroma miesiącami. Takie opóźnienia wynikają jednak przede wszystkim ze względu na moje niedbalstwo, a nie jakość zawartego na nich materiału. Przykładowo, z wydanym pół roku temu najnowszym albumem kompozytorki, saksofonistki i flecistki Anny Webber zapoznałem się dopiero w ostatnich tygodniach. Longplay ten nie ustępuje jednak wielu płytom, o których pisałem tuż po premierze, a od części z nich ma do zaoferowania niewątpliwie więcej.

Anna Webber w trakcie trwającej od niewiele ponad dekady profesjonalnej działalności zdążyła już prowadzić kilka jazzowych składów, jak Simple Trio z pianistą Mattem Mitchellem i perkusistą Johnem Hollenbeckiem, czy Percussive Mechanics opierający swoją twórczość na współpracy dwóch bębniarzy. Największy rozgłos - w skali jazzowej niszy czy ogólnie muzyki niezależnej - przyniósł jej jednak sygnowany wyłącznie własnym nazwiskiem "Clockwise" sprzed dwóch lat. "Idiom" to bezpośrednia kontynuacja tamtego albumu, a w zasadzie jednego tylko jego fragmentu, "Idiom II". Nowy album zawiera pozostałe "Idiomy", oznaczone numerami I oraz III do VI, a także dodatkową kompozycję "Forgotten Best". Dodać trzeba, że to tak naprawdę dwa różne projekty. Pierwszą płytę wypełniają nagrania zarejestrowane przez Simple Trio. Na drugą składa się natomiast wieloczęściowa kompozycja "Idiom VI", zaaranżowana na znacznie większy zespół.

Bardzo duże wrażenie zrobił na mnie pierwszy dysk, bo stworzenie przy tak małym aparacie wykonawczym muzyki tak kompletnej brzmieniowo i gęstej pod względem faktury, to spore wyznanie. Pięć, w większości dość rozbudowanych kompozycji wpisuje się w jazzowe poszukiwania ostatnich pięciu dekad, zarazem wykraczając poza jazzowy idiom. Momentami, szczególnie w partiach fletu, słychać inspirację minimalistami w rodzaju Terry'ego Rileya czy Steve'a Reicha, natomiast złożona gra sekcji rytmicznej przywodzi czasem - zwłaszcza w otwierającym "Idiom I" czy wspomnianym "Forgotten Best" - reminiscencje awangardowego rocka progresywnego. I nie może być w tym przypadku, skoro Matt Mitchell zaczynał karierę od grania w avant-progowym Thinking Plague. Muzyka na tej płycie niemal przez cały czas jest niesamowicie intensywna, a przy tym niezwykle kreatywna, ani przez chwilę nie popadając w monotonię. Słychać, że to nie pierwsza współpraca tego tria. Instrumentaliści zdążyli się rewelacyjnie ze sobą zgrać.

Druga płyta jest natomiast czymś w rodzaju nawiązania do popularnych pod koniec lat 60. dużych orkiestr freejazzowych oraz XX-wiecznej muzyki poważnej, niepozbawionym wskaże trochę nowocześniejszych rozwiązań, choćby w kwestii doboru instrumentarium. Na brzmienie składają się saksofony tenorowe i altowy, flet, klarnet i klarnet kontraltowy, trąbka, puzon, róg, kontrabas oraz perkusja, ale także syntezator, a nawet smyczkowe trio. Składający się z sześciu głównych części oraz czterech interludiów utwór balansuje na granicy kompozycji i improwizacji, a nad przebiegiem całości czuwał dyrygent Eric Wubbels. Nie brakuje tu czadowych fragmentów przypominających o tej pierwotnej agresji free jazzu, a momentami zespół ociera się nawet o free improvisation, lecz są też momenty o subtelniejszym, bardziej melodyjnym charakterze. Ostateczny efekt okazuje się bardzo przekonujący, a dla wielu słuchaczy będzie na pewno w pełni satysfakcjonujący. Mnie jednak nie porwał w równym stopniu, co materiał z pierwszej płyty, może i uboższy kolorystycznie, lecz maksymalnie wykorzystujący potencjał każdego z muzyków.

Tak czy inaczej, "Idiom" stawia Annę Webber wśród największych mocarzy jazzu XXI wieku. Nie jest to może jakiś bardzo odkrywczy album, bo jednak z dzisiejszej perspektywy takie brzmienie i stosowane tu rozwiązania mają już pewną tradycję w muzyce jazzowej. Trudno jednak we współczesnym jazzie o prawdziwe nowatorstwo, a wszelkie próby zdają się sprowadzać do zdecydowanego odchodzenia od jazzowego idiomu i zbliżania się do innych gatunków. "Idiom" w całej swojej tradycyjności jest jednak naprawdę porywającym albumem, pokazującym niezwykły kunszt oraz wyobraźnię czy to grających tu instrumentalistów, czy też samej Webber jako kompozytorki.
autor: Paweł Pałasz

Editor's info:
Idiom by composer/saxophonist/ flutist Anna Webber is the follow-up to her critically-acclaimed release Clockwise, which the Wall Street Journal called "visionary and captivating" and NPR described as “heady music [that] appeal to the rest of the body.” Idiom is a series of six pieces, each of which is based on a specific woodwind extended technique -- a broad term meaning any non-traditional way of producing sound on an instrument, including the use of multiphonics, alternate fingerings, key clicks, overblown notes, and the like -- that she has taken from her own improvisational language. The works are the upshot of her belief that jazz composers/performers are in a privileged position to create the perfect vehicles for themselves as improvisers. As a frequent user of extended techniques in her own playing, Webber set out to create a continuum between her compositional and improvisatory vocabulary, orchestrating these effects across the ensemble, and applying them to different instruments. They are also used to generate chords and scales and, overall, gave license to utilize other naturally occurring sounds, opening up whole new worlds of mysterious sonic combinations and orchestrations.

“Idiom II” from this book of compositions appeared on Clockwise, while the new project – spread out over two volumes – comprises the other five “Idiom” pieces. The first four of these feature her Simple Trio – Webber with drummer John Hollenbeck and pianist Matt Mitchell – which has been her primary working group for the past eight years. The hour-long “Idiom VI” is performed by a twelve-piece ensemble that brings together a mix of musicians equally split between improvisors and new music specialists. With Idiom, Webber has created a singular sonic world, a bold magnum opus that paves a new path for the amalgamation of cutting-edge composition and improvisation.

muzycy:
The Trio (CD1):
Anna Webber - tenor saxophone, flute
Matt Mitchell - piano
John Hollenbeck - drums

Large Ensemble (CD2):
Anna Webber - tenor saxophone, flute, bass flute
Nathaniel Morgan - alto saxophone
Yuma Uesaka - tenor saxophone, clarinet, contra-alto clarinet
Adam O’Farrill - trumpet
David Byrd-Marrow - horn
Jacob Garchik - trombone
Erica Dicker - violin
Joanna Mattrey - viola
Mariel Roberts - cello
Liz Kosack - synthesizer
Nick Dunston - bass
Satoshi Takeishi - drums
Eric Wubbels - conductor

utwory:
CD1 - Simple Trio:
Idiom I (11:18)
Idiom IV (7:47)
Forgotten Best (8:40)
Idiom V (4:48)
Idiom III (10:02)

CD2 - Large Ensemble plays Idiom VI:
Movement I (8:40)
Interlude 1 (3:35)
Movement II (9:08)
Interlude 2 & Movement III (12:29)
Movement IV (9:34)
Interlude 3 & Movement V (11:25)
Interlude 4 & Movement VI (9:34)

wydano: May 28, 2021
more info: www.pirecordings.com