Alfred Schnittke: Stille Musik

Współczesna Muzyka Klasyczna / Kameralistyka
premiera polska: 2021-05-21
kontynent: Europa
kraj: Polska
opakowanie: digipackowe etui
opis:
Editor's info:
Alfred Schnittke – autor trzech oper, dziesięciu symfonii, wielu dzieł koncertowych i kameralnych – miał tożsamość złożoną i niejasną. Urodził się w miejscowości Engels w Rosji z matki należącej do Niemców nadwołżańskich (przesiedlonych tam w XVIII wieku przez carycę Katarzynę Wielką i deportowanych przez Stalina w 1941 roku) i ojca, żydowskiego dziennikarza rodem z Frankfurtu, o korzeniach w połowie litewskich.

I Sonata na wiolonczelę i fortepian (1978)
Dedykowana wybitnej rosyjskiej wiolonczelistce Natalii Gutman, należy do najczęściej wykonywanych i nagrywanych dzieł Schnittkego. Podobnie jak w słynnym Concerto grosso nr 1 (1977), idea utworu polega na zderzeniu, niby w rozbitym zwierciadle, różnych odłamków muzycznych, które w finałowej fazie zostają scalone, choć ów proces przywrócenia jedności nie osiąga spełnienia – pozostaje jakaś rysa, wątpliwość, konieczność uczynienia kolejnego kroku.

Stille Nacht (1978)
To dzieło na skrzypce i fortepian – prezent bożonarodzeniowy dla Gidona Kremera – jest parafrazą kolędy Franza Xavera Grubera. Biedermeierowska idylla (kolęda ta jest sentymentalnym wariantem barokowej siciliany, tańca szczęśliwych pasterzy) wkracza tu powoli w odczarowany świat XX wieku: burdonowe cis fortepianu (odległe o „diabelski” tryton od toniki tonacji G-dur), użycie typowych dla Schnittkego akordów o podwójnym trybie (moll/dur), surrealistyczne flażolety i końcowe glissando na scordaturze najniższej strony skrzypcowej, obniżanej o kwartę – wprowadzają aurę niesamowitości.

Musica nostalgica (1992)
Utwór jest przykładem „recyklingu” muzycznych idei. Ten bezpretensjonalny moment muzyczny w formie quasi-menueta po raz pierwszy pojawił się w muzyce do filmu Przygody dentysty (1965, reż. Elem Klimow), potem wszedł do Suity w dawnym stylu na skrzypce i fortepian (1972), gdzie zachował omalże nietknięte pozory barokowości.

Trio fortepianowe (1992)
Trio jest przeróbką Tria smyczkowego (1985), zamówionego przez wiedeńskie Towarzystwo Albana Berga z okazji 100. rocznicy urodzin i 50. r ocznicy śmierci swego patrona. Dzieło ma charakter osobisty.
autor: Marcin Trzęsiok

wydano: 2021-05-21