Nik Bartsch: Rofu, Manta Mantra (2 Works for 2 Pianos and 2 Percussionists)

opis:
multikulti.com * * * * 1/2:
Środowisko akustycznych instrumentów - dwóch fortepianów i dwóch zestawów rozlicznych instrumentów perkusyjnych (z marimbą i wibrafonem włącznie), jako autonomiczny twór w muzyce, pojawiło się wraz z Béla Bartókiem (the Sonata for 2 pianos and percussion), Igorem Stravinskim (Le Sacre du Printemps) i George'm Crumbem (Music for a Summer Evening - Makrokosmos III). To właśnie ten ostatni tytuł dał nazwę The Makrokosmos Quartet.
Także w Polsce mamy literaturę na taką obsadę instrumentalną, by wymienić "Kwartet na 2 fortepiany i 2 perkusje" autorstwa Zbigniewa Rudzińskiego, "Luna Stelle" na 2 fortepiany i 2 perkusistów autorstwa Marty Ptaszyńskiej, czy "mm-Blues" na dwa fortepiany i dwie perkusje autorstwa Hanny Kulenty.
Kwartet Makrokosmos jest dzisiaj najbardziej utytułowanym zespołem wyspecjalizowanym w tak skrojonym repertuarze. Potwierdzeniem tego są choćby dwie płyty wydane dla szwajcarskiej Hat Hut Records - "Magical worlds of Sound" (Crumb, Gervasoni Haas) i "Round Midnight" inspired by Thelonius Monk (Schneller, Gregorio, Ferrero & Stefan Wirth). Artyści zamawiają nowe kompozycje u współczesnych znakomitości współczesnej muzyki klasycznej, jak Luciano Berio, Ivan Fedele, Stefano Gervasoni, Georg Friedrich Haas, Bernhard Lang, Enno Poppe, Steve Reich i Wolfgang Rihm.

"Rofu, Manta Mantra" (2 Works for 2 Pianos and 2 Percussionists by Nik Bärtsch) to dwie nowe kompozycje wziętego szwajcarskiego muzyka - Nika Bartscha. Pierwszy z nich "ROFU" został zamówiony przez Makrokosmos Quartet w roku 2012, drugi "MANTA MANTRA" został zamówiony przez Ensemble New4Art w roku 2014. Na płycie obie kompozycje Nika Bartscha wykonuje Makrokosmos Quartet.

Szwajcarski pianista, kompozytor i producent muzyczny, to wszechstronnie wykształcony artysta muzyk, który studiował też filozofię, muzykologię i językoznawstwo. Od końca lat 90. konsekwentnie realizuje swoją koncepcję muzyki, przez krytykę zwaną „Zen funk”. Zdobył wiele muzycznych nagród, m.in. Swiss Music Prize w 2015 roku. Od lat prowadzi własną oficynę wydawniczą - Ronin Rhythm Records. Od 2006 roku nagrywa także dla prestiżowej niemieckiej oficyny ECM Records.

Obie kompozycje "Rofu" i "Manta Mantra" wyrastają z tej samej metody, którą sam kompozytor nazywa "Ritual groove music". Mocna ekspozycja transowego rytmu i figur ostinatowych to dronowy fundament obu kompozycji. Kluczowym elementem są jednak minimalne wariacje, pojawiające się nowe, mocne elementy i zmieniające się frazowanie, te trzy elementy w znaczący sposób modyfikują bieżącą narrację, czasami wywracając ją zupełnie (znikający rytm), lub chwilową ją przekierowują w zaskakującą stronę, tak jak to ma się z punktowym użyciem gamy chromatycznej. Ta metoda kompozycyjna, o czym wielokrotnie mówił sam kompozytor, jest próbą odwzorowania dźwiękowej tkanki dużych miejskich organizmów urbanistycznych. Jak sam powiedział w jednym z wywiadów "Ta muzyka czerpie energię z napięcia między precyzją kompozycyjną a samoobroną improwizacji. Z ograniczenia wynika wolność. Ekstaza przez ascezę".
Fan współczesnej kameralistyki rozpozna oczywiście w obu kompozycjach wpływy Mortona Feldmana, Steve'a Reicha, La Monte Younga czy Johna Cage'a. Są one jednak podane nie wprost, Nik Bartsch od początku swojej kariery nie ukrywał fascynacją ich dorobkiem kompozytorskim, już od 30 lat tworzy swój autonomiczny język kompozytorski, i płyta "Rofu, Manta Mantra" (2 Works for 2 Pianos and 2 Percussionists by Nik Bärtsch) jest tego pięknym uwieńczeniem. Współczesna kameralistyka zyskała nowego adepta!
autor: Jarosław Lisiak
Copyright © 1996-2021 Multikulti Project. All rights reserved

Editor's info:
ROFU is a musical ritual for two pianos and percussion, written in 2012 and commissioned by the Makrokosmos Quartet, which is especially interested in performing new pieces. The premier was at the Dampfzentrale Bern at the festival “Morton Feldman – long music” in 2012. This context and the interest of the Makrokosmos Quartet in my music was a chance to write pure chamber music for an ensemble which was not my own. This led me to a different way of interpreting my own background and musical development, focusing more on completely written out music - and reflecting this tradition and process at the same time. Igor Strawinsky once said when asked about the meaning of words in relation to music: "Sometimes I feel like those old men Gulliver met on the trip to Laputa: They renounced language and tried to communicate with objects. A composer is always in this position because he has no verbal control over his music. The only real comment on a piece of music is another piece of music." MANTA MANTRA is another work for almost the same instrumentation. It was commissioned by the young Ensemble New4Art in 2014. I saw a film about a huge manta ray floating peacefully in the pure blue of the sea in two different speeds, seen from below together with the broken sunlight. This inspired the piece. Later I found in the graphic novel “Superman” by Gion Capeder a wonderful similar sequence, which is seen on the cover.