Ensemble Peregrina / Agnieszka Budzińska-Bennett: Sacer Nidus

Muzyka Dawna
premiera polska: 2012-02-01
kontynent: Europa
kraj: Polska
opakowanie: Digipackowe etui
opis:
Editor's info:
"Sacer nidus - Św. Wojciech, Bolesław I Chrobry i Otton III w muzyce średniowiecznej" to czwarta płyta w dorobku Ensemble Peregrina, międzynarodowego zespołu zajmującego się wykonawstwem muzyki średniowiecznej, a założonego i kierowanego przez Polkę - Agnieszkę Budzińską-Bennett.
Agnieszka Budzińska-Bennett została nominowana do nagrody Paszporty Polityki w kategorii Muzyka Poważna. W uzasadnieniu napisano "Nominacja za odważną decyzję realizowania swoich ambicji artystycznych w trudnym obszarze".

Polityka:
[. . .] Mało znana jest w Polsce działalność nominowanej w tym roku do Paszportów POLITYKI Agnieszki Budzińskiej-Bennett. Artystka nie dość, że mieszka w Szwajcarii (gdzie została po studiach w tamtejszej Schola Cantorum Basiliensis w Bazylei), to zajmuje się prawie niesłuchaną u nas muzyką średniowiecza. Z założonym przez siebie żeńskim zespołem wokalnym Ensemble Peregrina nagrała czwartą już płytę (jedną z poprzednich, "Virgo praeclara", poświęconą śpiewom klarysek starosądeckich, omawialiśmy na tych łamach), tym razem poświęconą zabytkom muzycznym z XI-XV w., znalezionym na dzisiejszych terenach Polski, związanym z postacią św. Wojciecha. Śpiewy średniowieczne przeplecione są improwizacjami instrumentalnymi, a całość otwiera bardzo szczególna wersja "Bogurodzicy".[. . .]
autorka: Dorota Szwarcman

Ruch Muzyczny:
[. . .] Na płytę wybrano utwory bezpośrednio lub pośrednio związane z trzema bohaterami zjazdu gnieźnieńskiego w roku 1000: Bolesławem Chrobrym, Ottonem III oraz św. Wojciechem, nad którego szczątkami władcy się pochylali. Najwięcej tekstów poświęconych jest męczennikowi, w tym słynne sekwencje "Annua recolamus", "Hac festa die", "Salve sidus Polonorum", "O preclara Adalberti". Dopełniają je pomniejsze śpiewy liturgiczne oraz pieśni odnoszące się do polskiego księcia i cesarza - ich imiona pojawiają się także we wspomnianych już utworach. O rodzie Ludolfingów traktuje "melodia ottońska", utrzymana w charakterze epickiej opowieści, a przywołująca skojarzenia z prowansalskimi chansons de geste; Bolesława wspomina lament zaczerpnięty z Kroniki Galla Anonima. Ostatni wymieniony utwór został w całości zrekonstruowany; w kilku innych przypadkach mamy do czynienia z rekonstrukcjami częściowymi. Między utworami wokalnymi pojawiają się opracowania bądź improwizacje instrumentalne, a całość otwiera jedyna pieśń w języku polskim - Bogurodzica, umieszczona w programie, gdyż przez pewien czas była błędnie przypisywana św. Wojciechowi.
Intrygujący jest zatem już sam dobór utworów, ale o wartości płyty przesądza jakość interpretacji. W śpiewie zespołu zwraca uwagę brzmieniowa harmonia, ładna, nienarzucająca się barwa głosów oraz precyzja warsztatowa - dzięki tym cechom wykonawcy potrafili wszystkim melodiom nadać klarowną postać i uwypuklić ich giętki kształt. Artystki z wyczuciem dozują ekspresję, subtelnie różnicują nastrój poszczególnych utworów, starając się za pomocą naturalnych środków wyrazić w nich radość, chwałę, smutek albo majestat. W podobny sposób wprowadzają również improwizowany wielogłos (także w Bogurodzicy), traktowany tu nie jako element popisu, lecz szlachetny, dodający muzyce splendoru ornament. [. . .]
autor: Witold Paprocki

classicsunday.wordpress.com:
To - z całą pewnością najważniejszy album, jaki dotarł do mnie w końcówce ubiegłego roku. Rzutem na taśmę, bo w grudniu i tuż przed Świętami, ale za to od razu znokautował otaczającą go konkurencję. Albo raczej wywołał falę uderzeniową, po której przejściu zaobserwowałem zupełny brak potencjalnych rywali do miana najważniejszej i najpiękniejszej płyty 2011 roku. Ensemble Peregrina - zespół założony i prowadzony w Szwajcarii przez polską śpiewaczkę i muzykologa - Agnieszkę Budzińską - Bennett w Klasycznej Niedzieli dotąd nie gościł, ale ich album Crux z całą pewnością już niedługo na łamy niniejszego bloga zawita. Póki co jednak słów kilka o najnowszej propozycji zatytułowanej Sacer Nidus - Święte Gniazdo.

O wydarzeniach z roku 1000 w historii Polski uczą się uczniowie wszystkich szkół w naszym kraju. Bolesław Chrobry, jeszcze wtedy książę spotkał się w Gnieźnie z Ottonem III, Królem Niemiec i głową Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Może i by coś wielkiego z tego spotkania wyszło (choć czasami przyjmuje się, że właśnie w 1000 roku Bolesław został Królem, a koronacja z 1025 była tylko formalnym potwierdzeniem faktu), gdyby Otton nie zwinął się z tego świata przedwcześnie. No i po krótkim okresie współpracy i poklepywania po plecach znowu zaczęliśmy się z Germanami naparzać i trwa(ło) to dobre tysiąclecie. Szkoda, ale … niezbadane są ścieżki Pana. A skoro już mowa o Nim, to muzyka średniowieczna właściwie wyłącznie skupiała się na tematach religijnych. Nawet nasz hymn ówczesny, tak patetycznie przedstawiony w Krzyżakach Sienkiewicza (i spotęgowany w filmowej adaptacji książki Aleksandra Forda) odnosił się przecież do Matki Jezusa z Nazaretu, już wówczas nieoficjalnej Królowej Polski (bo samo zawierzenie Maryi nastąpiło kilka wieków później zdaje się). Zatem Bogurodzica - hymn, którego uczy się nasza młodzież w szkołach (tym razem na języku polskim, a nie na historii) przynosi najnowszy album Ensemble Peregrina. Ależ to jest piękna wersja. Niespełna 2 minuty, ale taka bije z tego nagrania duchowość, uczucia, jakich próżno doszukiwać się w innych nagraniach z tamtego okresu. Znając wersję "rycerską" (z racji moich zainteresowań - wydawało mi się, że jedyną właściwą dotychczas) nie spodziewałem się tego trzęsienia ziemi, jakim było pierwsze spotkanie ze śpiewem Agnieszki Budzińskiej - Bennett.

Album - stanowi ilustrację tamtych czasów. Kilka kompozycji z okresu średniowiecza, wyszperanych w archiwach gnieźnieńskich czy krakowskich uzupełniono współczesnymi wariacjami na tematy sprzed tysiąclecia. Oczywiście zagranymi na instrumentach oddających charakter i ducha tamtej muzyki. Dzięki takiemu zestawieniu album Sacer Nidus to płyta spójna i przemyślana. Stylistycznie dość jednorodna, ale nie nużąca, co nawet dla nie osłuchanego z muzyką średniowieczną melomana nie będzie stanowić zbyt wielkiego wyzwania. Wydał to niemiecki Raumklang, zatem brzmienie jest czyste i przestrzenne, w moim mniemaniu powinno zadowolić każdego, nawet najbardziej wybrednego audiofila. Żal nie mieć, jednym zdaniem.
Autor: Kris

Sacer nidus entführt uns nach Polen, in das "heilige Nest" nach Gnesen. Um 1000 trafen dort Herzog Boleslaw I. und Otto III. Aufeinander, deren Leben eng mit dem des Heiligen Adalbert verbunden war. Der Prager Bischof Adalbert wurde von beiden Machthabern ausgesandt, das Wort Gottes unter den Heiden zu verbreiten, starb wenig später als Märtyrer und wurde in Rom heilig gesprochen.
Seine Geschichte und die damit verbundenen politisch-religiösen Konsequenzen spiegeln sich in zahlreichen Texten und in der Musik des Mittelalters wieder.

Nicht nur in Polen, sondern auch auf der Reichenau und im Rheinland entstanden Lieder, Sequenzen und Hymnen, in deren Welt uns der klare, reine Gesang des Ensembles Peregrina (Leitung: Agnieszka Budzinska-Bennett) mitnimmt.

muzycy:
Agnieszka Budzińska-Bennett, harp, voice
Kelly Landerkin, voice
Baptiste Romain, fidel, lira
Cristina Rosario, voice
Agnieszka Tutton, voice

utwory:
1. Bogurodzica, Marienlied, Polen, 12/13. Jh.
2. Alme presul, Responsorium aus dem Reimoffizium - Benedic regem cunctorum, Gnesen, 13/14. Jh.
3. O preclara Adalberti (instrumental)
4. O preclara Adalberti, Sequenz, Gnesen, 14. Jh.
5. Magnus cesar Otto (modus ottinc), Lied, Rheinland, 11. Jh.
6. Annua recolamus, Sequenz, Reichenau, ca. 1001
7. Adalbertus presul (instrumental)
8. Consurgat in preconia, Sequenz, Gnesen (?), 15. Jh.
9. Hac festa die (Improvisation)
10. Hac festa die, Sequenz, Gnesen, nach 1090
11. Beatus es (Improvisation)
12. Alleluia. V. Beatus es, Gnesen, 16. Jh.
13. Salve sidus Polonorum, Sequenz, Gnesen (?), 14/15. Jh.
14. Alleluia. V. Salve decus Polonie 1:55, Krakau, 15. Jh.
15. Fulget in templo legifer, Hymnus, Krakau, 15. Jh.
16. Omnis etas, omnis sexus, Planctus zum Tod von Bolesław Chrobry (1025), Text: Gallus Anonymus, Chronik (I, 16), 12. Jh.

total time - 70:09
wydano: 2012
more info: www.raumklang.de
more info2: www.peregrina.ch