Ludwig van Beethoven: Diabelli Varations

Klasyczna Muzyka Kameralna
premiera polska: 14.07.2015,
Wydawnicto Audiofilskie
kontynent: Europa
opakowanie: plastikowe etui
opis:
multikulti.com:
"Opowieść o tym, jak w ogóle doszło do tego nagrania jest długa i musi zacząć się od tego, że miałem szczęście być uczniem Rudolfa Serkina w 1978 roku i rozkoszować się atmosferą domu tego wielkiego muzyka. "Wariacje na temat Diabellego" Beethovena było podstawą jego repertuaru. Wielokrotnie dyskutowaliśmy, o sposobach jego interpretacji i Serkin widział w tym utwór, z którym ja również winienem się zmierzyć. Jednak chociaż to wtedy ziarno to zostało zasiane, to potrzebowałem wielu lat , by dojrzeć do tego wyzwania."
Peter Orth

""33 wariacja na temat walca Diabellego" to ostatnie z wielkich dzieł przeznaczonych na fortepian Ludwiga van Beethovena. W 1819 roku wiedeński wydawca i kompozytor Anton Diabelli wysłał list do pięćdziesięciu kompozytorów i muzyków z Wiednia i okolic (m.in. Beethovena, Czernego, Hummla i Schuberta), z propozycją napisania po jednej wariacji na temat jego Walca C-dur do planowanej edycji zbiorowej na fortepian. Beethoven najpierw odniósł się do tego projektu niechętnie, potem jak zwykle zwlekał z realizacją obietnicy, ale po dłuższym czasie ofiarował Diabellemu dar równie nieoczekiwany, jak wspaniały: wielki cykl 33 wariacji. Uszczęśliwiony projektodawca opublikował utwór Beethovena oczywiście osobno, w roku 1823, jako 33 Veränderungen über einen Walter von Anton Diabelli op. 120. Jest to nie tylko szczytowe osiągnięcie Beethovena w dziedzinie form wariacyjnych, ale w ogóle jedno z najwspanialszych dzieł tego gatunku w całej historii muzyki. Prosty, dość schematyczny walc Diabellego stanowi tu tylko pretekst do nieskrępowanej gry fantazji. Beethoven wykorzystał wszystkie typy wariacji. Już w I zmienił walca na marsz, a II oparł na jednym pomyśle fakturalnym: toccatowej przemienności obu rąk, ale z lekką artykulacją w dynamice piano. Wariacja IX zbudowana jest konsekwentnie na motywie wziętym z przedtaktu walca, a następna w tempie Presto, zaskakuje łańcuchami akordów na tle długich trylów w niskim rejestrze. Wariacja XX, cicha i spokojna, prawie cała w równych wartościach, wpleciona jest między dwie wariacje szybkie i bardzo dynamiczne. Związki z tematem są już tak odległe, że właściwie stają się iluzoryczne. Ta swoboda wariacyjna pozwoliła Beethovenowi na wykorzystanie w Wariacji XXII cytatu z arii Leporella „Notte e giorno faticar” z Don Giovanniego Mozarta, zaś po kolejnym fajerwerku wirtuozerii (Wariacja XXIV) dochodzi do głosu polifonia, przewijająca się wielokrotnie już wcześniej, ale bardziej epizodycznie, natomiast tu jako forma ścisła – Fughetta. Niezwykłe jest zestawienie trzech ostatnich wariacji: bogato zdobione Largo, molto espressivo w duchu wolnych części z ostatnich sonat, wielka fuga podwójna i kapryśny Menuet rozpływający się w ulotnych pasażach."
Adam Walaciński, beethoven.org.pl

Editor's info:
33 Variations on a Waltz by Diabelli, Beethoven’s last great composition for the piano: in 1819, the publisher sent a sheet to fifty personalities on the Vienna music scene, his composition of a German dance (predecessor of the Vienna Waltz), and requested they compose a variation. The theme seemed to fascinate Beethoven, because instead of contributing the desired, small contribution to
the collection of musical curios he immediately got to work, plumbed the depths of all his skills as a composer – and had soon finished 23 variations. Out of Diabelli’s waltz Beethoven created his own musical kaleidoscope, and like the head of Janus it points two ways, both to the past, and to the ways open in the future to the formation of music.

We can hear a fughetta that recalls Beethoven’s own remark: “This shouldn’t be called Bach, but ocean!”; and an Allegro molto alla “Notte e giorno faticar” di Mozart gives us an idea of the wild dance Figaro planned to perform with his lordship the Count. A Notturno offers prospects into Romantic piano music, and we even hear the freely floating harmonies of Claude Debussy resonating as foreshadows of the future.

At the end of his mighty composition, Beethoven includes two acts of homage to the previous century - he himself came from its last third: at first we hear a grandiose fugue, which could have represented the crowning pinnacle of the monument. But the Diabelli Variations actually ends with a minuet, the dance of the Ancien Régime with the tempo mark Tempo di Menuetto moderato and ending in a spaciously composed Coda – like a melancholy reminiscence of past times.

Peter Orth:
The story of how this recording came to be is long and must start with the good fortune I had to become a pupil of Rudolf Serkin in 1978 and gain entrance into his musical atmosphere. Beethoven’s Diabelli variations was a staple of his repertoire. We discussed on several occasions that it might be a piece for me. My confrontation with his playing of the piece planted a seed that took 20 years to take root.

muzycy:
Peter Orth: piano

utwory:
1. Thema Vivace
2. Variation I Alla Marcia maestoso
3. Variation II Poco allegro
4. Variation III L’istesso tempo
5. Variation IV Un poco più vivace
6. Variation V Allegro vivace
7. Variation VI Allegro ma non troppo e serioso
8. Variation VII Un poco più allegro
9. Variation VIII Poco vivace
10. Variation IX Allegro pesante e risoluto
11. Variation X Presto
12. Variation XI Allegretto
13. Variation XII Un poco più moto
14. Variation XIII Vivace
15. Variation XIV Grave e maestoso
16. Variation XV Presto scherzando
17. Variation XVI Allegro
18. Variation XVII Allegro
19. Variation XVIII Poco moderato
20. Variation XIX Presto
21. Variation XX Andante
22. Variation XXI Allegro con brio
23. Variation XXII Allergro molto alla “Notte e giorno faticar” di Mozart
24. Variation XXIII Allegro assai
25. Variation XXIV Fughetta, Andante
26. Variation XXV Allegro
27. Variation XXVI Piacevole
28. Variation XXVII Vivace
29. Variation XXVIII Allegro
30. Variation XXlX Adagio ma non troppo
31. Variation XXlX Andante, sempre cantabile
32. Variation XXXI Largo, molto espressivo
33. Variation XXXll Fuga
34. Variation XXXlll Tempo di Menuetto moderato

wydano: 2014
more info: www.challenge.nl