Multiverse

opis:
multikulti.com:
Dedykowana iberyjskiej scenie muzyki improwizowanej seria wydawnicza Multikulti Project - Spontaneous Music Tribune konsekwentnie się rozrasta.

Dwunasta jej część to płyta „Multiverse”, którą debiutuje w Multikulti Project portugalski kontrabasista, kompozytor i improwizator Gonçalo Almeida. Trio uzupełniają – doskonale już znany z serii, brazylijski saksofonista Yedo Gibson oraz także po raz pierwszy w naszym katalogu portugalski perkusista Vasco Furtado.

Guy Peters, belgijski dziennikarz znany z wielu publikacji dotyczących muzyki improwizowanej, tak pisze o tym nagraniu:
„Piszę te słowa w dniu urodzin Johna Coltrane’a. Dziś miałby 92 lata, gdyby nie opuścił nas po krótkiej i nieudanej walce z nowotworem w 1967 roku. Coltrane był moja bramą do świata jazzu ćwierć wieku temu. Odkrywanie jazzu z postacią tej rangi było oczywiście bezcenne, ale miało też jeden niepożądany efekt uboczny: w porównaniu z Coltrane’m, znaczna część jazzu wydawała się płaska, pozbawiona osobowości, a przede wszystkim - intensywności. (…) Intensywność to coś, co Almeida, Gibson and Furtado dostarczają w dużych dawkach, nie tylko poprzez postawienie nogi na pedale i tworzenie wybuchowego koktajlu, lecz poprzez połączenie sił i podanie kontekstów, których oczekują koledzy (…). Intensywność często wiąże się z ekstremalną głośnością lub długością. Ten album zdecydowanie oferuje chwile czystej błogości, niemal deliryczne wybuchy, kiedy wszystko grozi eksplozją. Ale oferuje też coś więcej. Otwierający utwór "Chant" tworzy jednolity, inspirowany wschodem trans, który buduje i utrzymuje nas w napięciu niemal nie do zniesienia. "Quick Angles" i "Slow Tachyon" płyną swobodniej, ale wyróżniają się ogromną dynamiką i nerwową interakcją, podczas gdy "Verdade ou Consequencia" nagle zaczyna gwałtownie kołysać się wśród rozgrzanych do czerwoności strumieni oszalałych saksofonów i natarczywych basowych motywów.”


WYBRANE RECENZJE/SELECTED REVIEWS
The Amateur Guide to Jazz and Avantgarde: Poland, Catalunya, Portugal and More - Ocena * * * * *:
Three years after "The Attic" Gonçalo Almeida with another amazing trio records at the same SMUP studio a disc for Spontanoues Music Tribune. Completely different personnel, but clearly development of the same tradition and ideas free jazz and free improvisation of the Pen\'insula Ib\'erica. The starting "Chanty" belong to the smae tradition as Barcelonian "fake musical news", in the good sense, i.e. musical pieces that sound like something completely different when you close your eyes: electro-acoustic are acoustic, and vice versa. "Chanty" is a free improvised minimalist tune, with Yedo Gibson sounding like... a bigpipe. The track could also be classified as free improvised folk music from Ireland, Wales, Bretagne, Asturias, Galicia or North Portugal. A true masterpiece!!!
"Quick Angles" belong more in the free jazz genre, and Guy Peter compares in the liner notes the music of the trio to that of John Coltrane. I would add, especially for this track, Joseph Jarman and Art Ensemble of Chicago. Yedo is producing here a series of miracles, but the section does also incredible things. I love the "Slow Tachyon", obviously, for my physical bias: "A tachyon or tachyonic particle is a hypothetical particle that always moves faster than light. Most physicists believe that faster-than-light particles cannot exist because they are not consistent with the known laws of physics.If such particles did exist, they could be used to build a tachyonic antitelephone and send signals faster than light, which (according to special relativity) would lead to violations of causality. No experimental evidence for the existence of such particles has been found.". As you can see "Slow Tachyon" is a {\it contradicto in adiecto}.
But, the track is of extraterrestrial beauty, a ballad with with wonderful saxophone phrases.
The set ends 13 minutes long "Verdade ou Consequ\'encia", another track with very opne structure and "fake news" attempts: the saxophone sounds like flutes, or African folk instruments, etc. It is a relatively slow tune, with a ballad/slow song scheme that develops a more rapid and expressive lines. Fantastic track, and fantastic album. Clearly, an outstanding example of Andrzej Nowak's thesis: Peninsula Iberica is where The Things happen!!!
by Maciej Lewenstein

olewnick.blogspot.com:
Powerful, driving acoustic jazz from Almeida (bass), Gibson (soprano saxophone) and Furtado (drums). Gibson is sometimes somewhere between Coltrane and Kirk, other times adjacent to Evan Parker or Sam Rivers, but always hyper-focussed and intense. Almeida's sound is deep, rich and expansive, perhaps on the Haden/Favors axis, while Furtado is light and wonderfully propulsive. Solid, enjoyable work--jazz fans should take note.
by Brian Olewnick

opduvel.com - Eigenwijs over muziek en herrie:
Op het Poolse Multikulti Project verschijnen met enige regelmaat interessante vrije improvisatie- en freejazzuitgaven. Dat gebeurt in de Spontaneous Music Tribune Series, genoemd naar een blog over freejazz en vrije improvisatie. Opvallend is dat op alle uitgaven muzikanten van het Iberisch schiereiland zijn te horen. Het in november vorig jaar verschenen Multiverse is op die regel geen uitzondering.

Yedo Gibson is een Braziliaanse maar in Portugal levende saxofonist. Gonçalo Almeida is een Portugese, in Rotterdam wonende bassist. Hij heeft het druk, want het lijkt wel releases met bijdragen van Almeida te regenen (o.a. Spinifex, Cement Shoes, Almeida/Schneider, Albatre, Ikizukuri). De Portugese drummer Vasco Furtado is te horen op het in 2017 verschenen Temple of Doom, een bij Discordian Records verschenen album van een kwartet dat naast Furtado bestaat uit Albert Cirera, Hernâni Faustino en Luís Lopes.

Het trio Almeida/Gibson/Furtado maakt freejazz die geworteld is in de jaren zestig, toen John Coltrane met name in zijn laatste jaren furore maakte met virtuoos, intens en opwindend spel dat steeds vrijer en daarmee wellicht ook ontoegankelijker werd. Voer voor de echte freejazz-liefhebber en dat geldt ook voor Multiverse. De muziek is echter van nu en is ook voortgekomen uit de Europese freejazz, waarvoor met name in Portugal een vruchtbare voedingsbodem aanwezig is.

‘Chanty’ opent met een gestreken baspartij van Almeida, die het hele stuk blijft strijken. Furtado beroert zijn bekkens zacht. Het zijn de inleidende schermutselingen voordat Gibson zijn sopraansax in stelling brengt. Hij doet dat op een onverwachte toon, eentje die direct Coltrane in herinnering roept. Maar Gibson heeft zijn eigen muzikale opvatting en die is in het eerste stuk opvallend. Het hele saxspel is gecentreerd rondom die begintoon, die aanvankelijk steeds wordt gezocht en ook verderop in het stuk weet de saxofonist steeds weer terug te keren naar die ene toon. Almeida’s bas vormt de ideale ondergrond en Furtado toont zich een flexibele drummer.

Het tweede stuk, ‘Quick Angles’, wordt met geplukt basspel ingeleid en het gehele stuk klinkt speelser en vrijer dan ‘Chanty’. De notenreeksen van Gibson zijn onnavolgbaar, zijn spel is wendbaar, robuust, soms zelfs bars, en zijn toon afwisselend. Mooi is de melodieuze bassolo na vier minuten, subtiel begeleid door de cimbalen van Furtado. De bassolo gaat over in een repeterend patroon waar Gibson met veel techniek en inclusief duck calls overheen soleert. Je hoort overigens niet alleen zijn sax, af en toe haalt hij diep adem om vervolgens weer een fraaie notenreeks te produceren, en in het tweede gedeelte hoor je hem ook roepen.

Het tempo gaat omlaag in ‘Slow Tachyon’. Gibson speelt een melancholieke melodielijn, terwijl het basspel van Almeida monotoon is en Furtado met mallets verantwoordelijk is voor ruisende cimbalen en rollende drumaccenten. Gaandeweg wordt het basspel melodieuzer en het saxspel ruiger. Zo bouwt het stuk langzaam op, maar na een minuut of vijf wordt gas teruggenomen en volgt een bassolo waarin de diepe klank van het instrument goed tot uiting komt maar ook indruk wordt gemaakt met snelle noten. De intensiteit neemt toe en de saxofoon weent luid en wanhopig. Furtado deelt tikken uit op zijn snaredrum. Bij Gibson mondt de weemoed uit in woede en agressie. Het tempo wordt in het laatste gedeelte flink verhoogd, waarbij aan het slot het topregister van de saxofoon wordt ingezet.

Het begin van ‘Verdade ou Consequencia’ is experimenteel, met een belangrijke rol voor de percussie van Furtado en fluitklanken van Gibson. Het stuk krijgt vastere vorm doordat een zich herhalende noot van een bekken en de bas de koers gaan bepalen, waar later op wordt gevarieerd. Gibson laat zijn kleppen meeklinken. De belangrijke rol van Furtado komt in dit stuk goed naar voren, hij is overal. Na het avant-gardistische begin volgt na vier minuten een gevoelvolle melodie. Verderop volgt een duo van bas en drums met veel ruimte voor het slagwerk en een monotoon klinkende bas, die weer los gaat onder de volgende melodielijn van de saxofoon. Ergens is het tempo omhoog gegaan en het is nu vrij spel voor eenieder. De laatste halve minuut is voor bas en drums met een paar kleine accenten van de sax.

Multiverse bevat vier totaal verschillende stukken, maar toch klinkt het album ook consistent. Het spel van de muzikanten klinkt niet zozeer zoekend als wel zelfverzekerd. Almeida, Gibson en Furtado weten waar ze naartoe willen. Ze kennen elkaars ingevingen weliswaar niet, maar reageren op elkaar alsof zij dagelijks met elkaar samenspelen. Gelukkig betekent dat niet dat iets van de spanning en intensiteit verloren gaat. Dat zijn hier zelfs de toverwoorden: spanning en intensiteit. De Spontaneous Music Tribune Series levert tot nu toe steeds kwaliteit en Multiverse is een van de beste uitgaven in die serie tot nu toe.

jazz.pt * * * * *:
Eis outro disco gravado no já mítico sótao da SMUP, na Parede, confirmando este espaço como um dos mais emblemáticos do circuito nacional e internacional do jazz. Eis, também, mais uma incursao da etiqueta polaca Multikulti Project pela música criativa que se pratica em Portugal, somando-a a outras de igual relevo numa série de ediçoes que se distinguem no seu catálogo pelas capas negras – o que denota bem o interesse que, lá fora, existe relativamente ao que por cá se faz. E que disco este é, com o autor das “liner notes”, Guy Peters, a escrever que encontrou nele o tipo de intensidade por si descoberto ao ouvir John Coltrane na juventude e que para si significa a essencia do jazz, embora nao encontre correspondencias em muito do restante que se vai produzindo. Uma intensidade, especifica o crítico belga, que nao tem necessariamente de provir de grandes volumes sonoros ou de desenfreadas cavalgadas – como é, aliás, o caso deste “Multiverse”.

A referencia em Coltrane é acertada num aspecto em especial: se o lendário músico foi um dos maiores responsáveis, na história do jazz, pela emancipaçao do saxofone soprano, encontramos neste trio portugues (o sopranista é brasileiro, mas vive no concelho de Sintra) um dos mais notáveis praticantes do instrumento na actualidade, ainda que Yedo Gibson nao tenha ainda obtido o reconhecimento que merece. O que o ouvimos fazer logo no tema de abertura, “Chanty”, com todas as suas alusoes magrebinas, deixa-nos de queixo caído, e este assim se mantém com “Quick Angles”, “Slow Tachyon” e “Verdade ou Consequencia”. Nao que Gonçalo Almeida no contrabaixo e Vasco Furtado na bateria lhe fiquem atrás: o primeiro justifica uma vez mais as (altas) expectativas que foi suscitando ao longo do seu percurso sediado em Roterdao e Furtado faz inteira justiça a fama que o vem projectando além-fronteiras. Aqui está uma magnífica adenda ao que se vai chamando “fire music”, mesmo que o fogo surja, regra geral, em combustao lenta.
by Rui Eduardo Paes