Joe McPhee: Variations on a Blue Line / 'Round Midnight

Avant Jazz / Free Improvisation / Avant-Garde
premiera polska: 2015-06-25
kontynent: Ameryka Północna
kraj: USA
opakowanie: kartonowe etui
opis:
multikultiproject.blogspot.com; 2015-07
"Album "Variations on a Blue Line/'Round Midnight" zarejestrowany w październiku 1977, podczas koncertu we francuskim Rouen. Był to koncert podwójny - obok Joe McPhee zagrali tam jeszcze w duecie Peter Brötzmann oraz Han Bennink. Nie wiem nic o tym, czy Joe McPhee znał wcześniej Brötzmanna. Nic mi nie wiadomo także, czy podczas tego koncertu zagrali coś razem, czy było to ich pierwsze spotkanie na scenie czy choćby i poza nią. Słuchając tego nagrania, nie mogę jednak oprzeć się wrażeniu, że McPhee wtedy właśnie - lub krótko wcześniej - Brötzmanna słyszał. I że jego gra zrobiła na nim wielkie wrażenie.

Lata 1976-77 były szczególnie ważne dla twórczości Joe McPhee - to wtedy zarejestrowanych zostało wiele jego solowych albumów, z których tylko bodajże "Tenor" doczekał się później kompaktowej edycji (nakładem oficyny Corbett vs. Dempsey obok opisywanego "Variations on a Blue Line/'Round Midnight" ukazał się również "Glasses", ale choćby "Graphics" czy "Rotation" wciąż czekają na wznowienie w tej formie). I na żadnej ze znanych mi płyt Joe McPhee nie pozostaje tak wyraźnie pod wpływem niemieckiego demiurga free jazzu (czyli nie gra tak mocno, brudno i zdecydowanie) jak właśnie tutaj. Nie znaczy to jednak, że gdzieś stara się Brötzmanna imitować - czy sięga po standard czy improwizuje zawsze pozostaje bytem osobnym - mocno osadzonym w tradycji amerykańskiego, czarnego free rewolucjonistą, w rytmice czasem odwołującym się do soulu.

Bardzo silnemu osadzeniu muzyki McPhee w jazzowej tradycji sprzyja tu repertuar. Pierwsze siedemnaście minut to bardzo długa improwizacja na tenorze ("Beanstalk") dedykowana Colemana Hawkinsowi. I nie ma w tej dedykacji przypadku, bo chociaż muzyka (i cała wywodząca się z niej tradycja) Hawkinsa tu właściwie nie pobrzmiewa - to jednak właśnie ten saksofonista jako pierwszy zarejestrował utwór z elementami improwizacji na saksofon solo. Drugie odwołanie do jazzowej tradycji to "'Round Midnight" Theloniousa Monka, które zamyka płytę. Tutaj McPhee gra na sopranie, a sam utwór to raczej - zgodnie z twórczą filozofią amerykańskiego saksofonisty - raczej wariacja na temat monkowskiej kompozycji. Prócz tego - zdecydowanie ostrzejsze niż na płycie "Tenor" - jest tutaj "Knox", a właściwie tytułowa "Variation on a Blue Line", bo właśnie ten temat stał się podstawą tego utworu. McPhee gra tu mocniej, porwanym, mocno przybrudzonym dźwiękiem i chyba najwyraźniej pobrzmiewa tu mocne echo "soundu" Petera Brötzmanna. Prócz tego całości dopełnia druga z sopranowych improwizacji muzyka - "Motian Studies".

Płyta ta jest niezwykłą, fascynującą podróżą. Muzyka zdaje się być jakby rozpięta - pomiędzy tradycją amerykańskiej "Great Black Music" (ale w jej mocnej , freejazzowej formule), czysto jazzową tradycją oraz tradycją europejskiej awangardy w formule, w jakiej doszła do głosu pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia wraz z pojawieniem się na jazzowej scenie muzyków w typie Petera Brötzmanna - świadomych tradycji, ale dekompozycjonujących ją, używających jej w nowej, bezkompromisowej formule, często łączonej z innymi, pozajazzowymi stylistykami. McPhee nasyca jednak swoją muzykę niezwykłą, duchową głębią, potrafi jednym tonem przykuć uwagę słuchaczy i pchnąć ją, jak i emocje oraz wyobraźnie na zupełnie nieznane tory. Kolejna wspaniała, solowa płyta w dorobku Joe McPhee!"
autor: Marcin Jachnik

Editor's info:
Variations on a Blue Line/'Round Midnight was recorded in October, 1977, during a highly significant period in Poughkeespie, NY, multi-instrumentalist Joe McPhee's work, as he was pioneering the transatlantic, collaborative spirit that has helped to define the last three decades of his career. Blue Line comes from a concert in Rouen, France, when McPhee played on a double bill with the Peter Brötzmann/Han Bennink duo. It features the side-length tenor excursion "Beanstalk" (dedicated to Coleman Hawkins), an alternate version of "Knox" (known from his beloved LP Tenor), and two soprano pieces, "Motian Studies" and Thelonious Monk's "'Round Midnight." This record come from a year-long run during which McPhee recorded and released four very different, extremely wonderful solo records, of which only Tenor has ever been reissued on CD. Along with the LP Glasses, this reissue was produced in collaboration with the seminal Swiss label Hat Hut Records and their chief, Werner X. Uehlinger (originally released in 1979).

muzycy:
Joe McPhee on: tenor and soprano saxophones

utwory:
1. Beanstalk 7:06
2. Motian Studies 7:39
3. Variations of a Blue Line 6:33
4. 'Round Midnight 5:05

wydano: 2012
nagrano: Recorded live by Claude Robert October 11, 1977 at Salle Ste Croix des Pelletiers in Rouen, France.

more info: www.corbettvsdempsey.com