For Harriet

opis:
multikultiproject.blogspot.com, 2014-07, ocena: * * * * *
"Słucham po raz kolejny tego nagrania i tak sobie myślę, jakiego pecha mają niektórzy muzycy. I my wszyscy razem z nimi. Mogą nagrywać genialne, naprawdę doskonałe albumy w niezłych, ale niszowych wytwórniach. I płyty te przechodzą bez echa mimo tego, że są rozsyłane do recenzentów na świecie. Takim przypadkiem jest właśnie Joe Rigby.

Jestem pewien, że nazwisko tego amerykańskiego saksofonisty nic nie powie nie tylko publiczności w Polsce, ale także jazzowym krytykom. Także tym rozmiłowanym we freejazzie. Bo w naszym - ale nie tylko - kraju jest on postacią anonimową. A to przecież artysta obecny na jazzowych scenach od późnych lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Urodził się w nowojorskim Harlemie w roku 1940. Rozpoczął swoją muzyczną edukację od nauki gry na fortepianie (w wieku lat sześciu), a będąc w szkole średniej rozpoczął naukę gry na flecie, krótko potem także na klarnetach. I naturalną już konsekwencją było to, że chwycił za saksofon. Bardzo szybko opanował nie tylko tenor i alt, ale do swojego arsenału dołączył jeszcze baryton, soprano i sopranino. Początkowo inspirował się mainstreamowym jazzem - dokonaniami Sonny Stitta, Johna Coltrane'a, Johnny'ego Griffina, Jackie McLeana. Zwrot ku muzyce free był możliwy dzięki przyjaźni z Milfordem Graves'em, którego poznał jeszcze w początkach swej nauki w szkole średniej. I właśnie w jego grupie debiutował jako profesjonalny muzyk. Grał także w zespołach Charlesa Tylera, Beavera Harrisa, Andrew Cyrille'a, Teda Cursona, Steve'a Reida, Teda Daniela, Sounds Diane McIntyre, Ras'a Mosze, a w bliższych nam czasach - w big bandzie Sabira Mateena, w zespołach Kena Filiano i Lou Grassi'ego. Prowadzi także własny zespół Dynasty.

Nigdy nie zrobił kariery i był to chyba jego świadomy wybór. Jego pasją i powołaniem było bowiem od początku nauczanie muzyki - i temu poświęcił się bez reszty zyskując nawet nagrodę Teacher of the Year. Od 2004 roku jest emerytowanym nauczycielem i to pozwoliło mu znów więcej czasu poświęcić własnej twórczości i realizacjom płytowy. Odkąd - w roku 2008 - przeniósł się do Filadelfii bardzo dużo (jak na niego) koncertuje z muzykami ze Stanów , jak i z Europy. I płyta ta jednym z tego przykładów.

Powstała podczas jednej z tras po Europie w listopadzie 2009 roku. Zaprosił do niej trzech znanych wcześniej sobie szkockich muzyków i w ciągu jednego dnia w studiu nagraniowym w Dundee zarejestrowali niesamowity zupełnie materiał, którym dzięki francuskiej wytwórni Improvised Beings możemy się teraz cieszyć.

Skład instrumentalny jest więcej niż nietypowy - obok saksofonów lidera obecne są tutaj bębny, perkusjonalia oraz Calum MacCrimmon. To nie instrument, lecz muzyk, którego nazwisko pewnie wryje się w pamięć wszystkim którzy sięgną po tę płytę. Gra on bowiem tutaj na dudach oraz flażolecie i właściwie to on - wraz z Joe Rigbym - decyduje o strukturze muzyki, jej wyrazie i niezwykłym brzmieniu. Modlitewny ton saksofonów znajduje bowiem w szkockim artyście partnera równego sobie, ale także będącego jakby zaprzeczeniem, lub raczej uzupełnieniem brzmienia lidera. Dudy MacCrimmona tworzą bowiem harmoniczny podkład dla przecudnych, głębokich, ruchliwych i zwrotnych partii saksofonów. Nadająca muzyce pozory ludowości gra Szkota i archaiczne brzmienie sprawiają, że kontrast z mocnym, zdecydowanym tonem instrumentów Rigby'ego jest ciekawy i zaskakujący. Lider gra podniosłe frazy, ale także imponuje głębią własnej muzyki. To jest ktoś, kto nie ślizga się po powierzchni - on dociera do sedna. i takie też jest jego brzmienie. Jakby rozpędzić ciężki pojazd do bardzo dużej prędkości i następnie cieszyć się taką szaloną, ale i zupełnie bezpieczną, chociaż i nieokiełznaną jazdą w nieznane. Które ukazuje się nam i zachwyca nas swym pięknem za każdym zakrętem drogi.

Jak dla mnie - najciekawszy album jaki w tym roku słyszałem. Na pewno."
autor: Wawrzyniec Mąkinia

Liner notes:
“Below the Radar - The liner-notes to For Harriet

Joe Rigby's first gig of the new decade was an intriguing one. On the bill at the Brecht Forum was young saxophonist Ras Moshe's group including cellist Joel Freedman who brought the sound of strings to Albert Ayler's music back in the day. Then there was Giuseppi Logan's Ensemble, another small step in the return of the multi-instrumentalist from a near 40 year absence. Finally there was the reappearance of Chris Capers, one-time trumpeter with the Arkestra and close friend of John Coltrane. Now playing oboe, clarinet, and a just purchased French horn, and supported every step of the way on his return by another old friend from back in the day, Joe Rigby. "My association with Chris goes back to the 60's. We played in many groups together. There were so many places to play, that you had gigs, jam sessions, rehearsals, and just a positive atmosphere to learn and grow as a person, and as an artist. Chris and I go back, as do Steve Reid and I, and also Milford Graves.... a long time."

Joe, himself, has never really been away from the music. And this little concert was an example of the determination and resilience of these men who were part of the jazz revolution in the 1960's. The essence of the avant-garde isn't just the ability to break the rules, but also the openness to accept and absorb everything that's happened before as well. And if anyone has demonstrated the universality of this music, it's Joe. As he says, "the avant-garde is a lot more mainstream than we ever thought it would be. World music is finally getting its due respect. A mix of everything is what's happening. Steve Reid's ensemble was trying to bridge world music and the so-called avant-garde." Joe's most frequent work in recent years was with the recently deceased and much missed drummer who brought his rhythm mix and world view to a young and enthusiastic audience. Many of whom must have wondered just who was this rockin' rollin' amiable looking saxophonist lighting up the music.

Joe's most recent recordings took place in November 2009 in Scotland, following a gig with Steve's Ensemble at London's Jazz Cafe. He wanted to play with some local musicians, though this proved a little harder to arrange than first imagined. Plans to use an experienced bebop pianist and then an Angolan bongo player both falling through. So Joe duly recorded solo, and at the end of the date engineer Kenny MacLeod casually asked if he would be interested in playing with a (bag)piper.

Two nights later, two young musicians shuffled into Dundee's Showcase the Street studio. While Scotty Duncan put together his drum-kit, Calum MacCrimmon assembled his pipes and asked Joe what he should play. Joe replied "Hit it. Play whatever you feel. You follow me and I'll follow you. Just hit it." The tapes rolled and the rest is history. At the end of the first piece Calum,exhausted from continuous blowing, had to switch to penny whistle. Though he did express astonishment at how his severe hangover had miraculously vanished. The session proceeded, percussionist Billy Fisher arrived, and the spontaneous communication continued, with Calum returning to the pipes for the third and last segment. An hour after it began, the music reached a natural conclusion. The pipes subsided, everyone grinned and slapped hands. They had created something fresh, something different…”